بخش دوم گفت‌وگوی اختصاصی هفته نامه صدای خاک با دبیرکل بنیاد فردوسی

خبرنگار: پوریا جوراسفند

به گزارش اختصاصی پایگاه خبری شاهنامه

بخش دوم گفت‌وگوی اختصاصی هفته نامه صدای خاک با دبیرکل بنیاد فردوسی، مهندس یاسر موحدفرد
با عنوان دبیر‌کل بنیاد فردوسی برنامه‌های این بنیاد را مطرح کرد
در هفته نامه اقتصادی اجتماعی صدای خاک
شماره ۴۷ شنبه ۱۸ دی ماه ۱۴۰۰
بر روی دکه روزنامه فروشی‌ها می‌رود.

متن کامل بخش دوم گفت‌وگوی اختصاصی هفته نامه صدای خاک با مهندس یاسر موحدفرد، دبیرکل بنیاد فردوسی در پی آمده است:

بنیاد فردوسی در چه شهرها و در خارج از کشور دارای نمایندگی است؟ و آیا امکان دریافت نمایندگی بنیاد فردوسی وجود دارد؟

بنیاد فردوسی، می‌تواند نمایندگی بدهد، هم‌چنان که در سال‌های گوناگون به بسیاری از شهرها و استان‌ها نمایندگی هم داده است و یاری رسان همه انجمن‌های شاهنامه خوانی و نقالی شهرهای ایران بوده است اما اعطای نمایندگی در ارزیابی عملی بازخورد زیاد خوبی نداشته است، چون بنیاد فردوسی، مردم نهاد است و نمایندگی‌های استانی هماهنگ با دفتر مرکزی عمل نمی‌کردند و پس از اعطای نمایندگی پاسخگو هم نبودند؛ زیرا که ابزاری قانونی برای پاسخگویی در سازمان‌های مردم نهاد گذاشته نشده است؛ به همین روی تصمیم گرفتیم که با تمرکز بیشتر در دفتر مرکزی بنیاد فردوسی تلاش کنیم همه فعالیت‌های ملی و برون مرزی را از طریق دفتر مرکزی بنیاد فردوسی که در تهران است، راهبری نماییم و تنها یک نمایندگی رسمی داشته باشیم و آن هم بنیاد فردوسی شاخه توس بوده که نزدیک‌ترین جایگاه به خاستگاه فردوسی در استان خراسان دارد را اجازه فعالیت داده‌ایم که پایگاه اینترنتی مستقلی هم دارد.
برای نمایندگی در دیگر کشورها هم بنیاد فردوسی آمادگی دارد اما باید راه‌اندازی نمایندگی برون مرزی هم مانند نمایندگی‌های استانی عمل نکند و واقعا فعالیت نوینی را بتواند با هماهنگی دفتر مرکزی بنیاد فردوسی در تهران پایتخت ایران فراهم کند.

دوره‌های مجازی دانشگاهی موسسه فردوسی توسی در چه رشته‌هایی فعال شده و چه نوع مدرکی در پایان این دوره‌ها به دانش آموختگان اعطا می‌شود؟

رشته‌های مجازی دانشگاهی هنرهای شاهنامه‌ای در همه رشته‌های هنری و ادبی و در دو رده سنی کودکان و نوجوانان / جوانان و بزرگسالان در سال ۱۴۰۰ با همکاری دانشگاه پیام نور و موسسه فردوسی توسی به پیشنهاد ام راه‌اندازی شده است که برای نخستین بار در ایران و جهان این رشته‌ها آن هم با حضور همه رده‌های سنی خانواده‌های ایرانی و دیگر فارسی زبانان جهان در حال فعالیت است و به همه شرکت کنندگان این دوره‌ها گواهی‌نامه آموزش عالی آزاد دانشگاه پیام نور داده شده است و به گونه کارگاهی هم در حال نگارش و پژوهش داستان‌های کوتاه شاهنامه فردوسی با سرفصل‌های نوین هستم که به همراه تصویرسازی با هنرهای تجسمی از سوی هنرجویان و مدرسان همین دوره‌ها دو کتاب ۳۶۵ روز با شاهنامه فردوسی ویژه جوانان و بزرگسالان و کتاب شاهنامک ویژه کودکان و نوجوانان در حال آماده سازی است که به زودی نشر پارینه به زیور چاپ آراسته خواهد کرد.

بنیاد فردوسی از تاسیس تا کنون چه دستاوردها و موفقیت‌هایی داشته است؟

یگانه سازمان مردم نهادی که ۷ ثبت جهانی در یونسکو دارد، بنیاد فردوسی است که در جهان یک رکورد به شمار می‌رود؛ اگرچه در ثبت جهانی پسوند اینترنتی دات پارس (Pars.) هم که ایران را تحریم کرده بودند با پشتیبانی و نامه نگاری رسمی بنیاد فردوسی از سوی شورای عالی فضای مجازی و سازمان میراث فرهنگی، خوشبختانه ایران از تحریم خارج شد و دات پارس به عنوان یک پسوند اینترنتی مانند دات آی‌آر (ir.) به نام ایران به ثبت جهانی رسیده اما هنوز از آن به عنوان پسوند اینترنتی دامنه‌های پایگاه‌های ملی بهره‌برداری نشده است؛
برای زنده ساختن هنر نقالی و شاهنامه خوانی که در سال ۲۰۱۱ به گونه در معرض خطر به نام ایران ثبت جهانی کردیم اما با همکاری خانواده‌های ایرانی پس از یک دهه فعالیت، هنر شاهنامه خوانی و نقالی زنده و پاینده شده است.
دو دیگر، ثبت جهانی هزاره پایان سرایش شاهنامه فردوسی به گونه هجری خورشیدی در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۸ در دو سالانه ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ و در فهرست رویدادهای فرهنگی، هنری و علمی سازمان یونسکو به پیشنهاد ام و با پیگیری‌های اجرایی‌ام به نام ایران به ثبت جهانی رسید که پرشمارترین رویدادها در سراسر ایران و جهان در زمینه جنبش فردوسی‌شناسی بر پایه همین رویداد در ۱۲ سال برگزار شده است؛ البته تا کنون ۱۶ دوره ویژه برنامه‌هایی در همه رویدادهای گاهشمار ملی و جهانی با نام بزرگداشت حکیم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی انجام شده است و هم‌چنین ویژه برنامه‌هایی با نام فرهنگ پهلوانی به گونه ملی و جهانی برگزار شده است که تا کنون هزاران ویژه برنامه در همه استان‌های ایران و بیش از یک‌صد ویژه برنامه در دیگر کشورهای جهان با همکاری نهادهای فرهنگی و دانشگاهی استانی و ملی و رایزنی‌های فرهنگی و انجمن‌های ایرانی خارج کشور ساماندهی شده است.
سه دیگر، همکاری در ثبت جهانی زندگی فعال خواجه نصیر در فهرست رویدادهای فرهنگی، هنری و علمی سازمان یونسکو در دو سالانه ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ بوده که با این دو ثبت در دو سالانه یاد شده با همکاری کمیسیون ملی یونسکو در ایران، سهمیه کشور عزیزمان را به ۴ ثبت جهانی رساندیم که تا کنون از برترین کشورهای جهان به شمار می‌رویم.
چهار دیگر، همکاری در ثبت جهانی آیین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای در سال ۲۰۱۰ و ثبت ملی سال‌روز گرامی‌داشت فرهنگ پهلوانی در گاهشمار رسمی ایران و راه‌اندازی ستاد ترویج فرهنگ پهلوانی کشور است.
پنج دیگر، همکاری در ثبت ملی افزودن پاسداشت زبان فارسی به سال‌روز گرامی‌داشت حکیم فردوسی در ۲۵ اردی‌بهشت ماه گاهشمار خورشیدی است.
شش دیگر، همکاری در ثبت جهانی چوگان به نام ایران در سال ۲۰۱۷ بوده است.
هفت دیگر، همکاری در ثبت جهانی شهر خلاق و یادگیرنده ادبی مشهد و شیراز در سال ۲۰۲۰ بوده است.

در پایان آینده موسسه‌ها و پایگاه‌هایی که بر پایه شاهنامه فردوسی را راه‌اندازی کردید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

آینده از آن خردسالان، کودکان، نوجوانان و جوانان فرهنگ دوست در ایران و جهان خواهد بود؛ ما نیز همه تلاش‌مان بر این استوار بوده است برای نخستین بار در ایران و جهان کودکان و نوجوانان به همراه خانواده‌های ایرانی و هنردوستان جهانی، بتوانند در دوره‌های مجاری دانشگاهی هنرهای شاهنامه‌ای و ویژه برنامه‌های مفاخر پژوهشی شرکت کنند و نسلی نوین، آموزش داده شود تا بتواند پرچم بنیاد فردوسی و فرهنگ تمدن ایرانی اسلامی را به دست بگیرد.

درباره فعالیت‌های برون مرزی بنیاد فردوسی توضیح دهید؟

به گونه گزیده از همکاری‌های برون ‌مرزی بنیاد فردوسی و موسسه فردوسی توسی می‌توان به برپایی همایش‌ها و نمایشگاه‌ها و ثبت‌های جهانی زیر اشاره داشت:

همکاری در ۷ ثبت جهانی به نام ایران در یونسکو:
هنر نقالی و شاهنامه‌ خوانی، هزاره شاهنامه فردوسی، زندگی فعال خواجه نصیر و آیین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای؛ ۲۰۱۰ – ۲۰۱۱
آیین چوگان؛ ۲۰۱۷
شهرهای یادگیرنده و خلاق ادبی مشهد و شیراز؛ ۲۰۲۰

مدیر فرهنگی بازی‌های آسیایی هفتمین دوره اسنوکر و پنجمین دوره بیلیارد – تهران، ایران – May.2006

همکاری با کمیته فرهنگی فدراسیون فوتبال ایران و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در جام جهانی فوتبال آلمان – ۲۰۰۶

همکاری در برپایی همایش جهانی شاهنامه و میراث دشت کبیر در کتابخانه مرکزی آلماتی – Sep.۲۰۰۹ – آلماتی، قزاقستان با همکاری ۸ کشور آسیایی؛

پیشنهاد دهنده ثبت «هزاره سرایش شاهنامه» در یونسکو و همکاری در ثبت پرونده «هفتصد و پنجاهمین زندگی فعال  خواجه نصیرالدین طوسی» در فهرست رویدادهای علمی، فرهنگی و هنری ۲۰۱۱ – ۲۰۱۰ ثبت شده در سی و پنجمین کنفرانس عمومی یونسکو؛

همکاری در ثبت پرونده «هنر نقالی» در فهرست میراث معنوی ثبت شده در ششمین اجلاس میراث معنوی ناملموس ۲۰۱۱ یونسکو؛

همکاری در برگزاری جشن جهانی نوروز و هزاره شاهنامه در پایگاه اصلی یونسکو – Mar.۲۰۱۰ – پاریس، فرانسه؛

همکاری در برپایی گردهمایی جهانی بزرگداشت فردوسی در مرکز فرهنگی کنسرت هاوس – May.۲۰۱۰ – برلین، آلمان؛

همکاری در برگزاری گردهمایی هزاره شاهنامه در آکادمی علوم اتریش – Nov.۲۰۱۰ – وین و گراتس، اتریش؛

همکاری در برپایی هفته هنر شاهنامه در بیست و هفتمین دوره جشنواره جهانی زمستانی سارایوو (سارایوسکازیما) – Feb.۲۰۱۱ – سارایوو، بوسنی و هرزگوین؛

برپایی نمایشگاه عکس زورخانه در خانهٔ فرهنگ ایران عکس‌های هنرمندان ایرانی – Mar. , Apr. ۲۰۱۲ – پاریس، فرانسه؛

همکاری در برپایی همایش جهانی «نیک‌بختی و سعادت در اندیشه ایرانی» – April.۲۰۱۲ دانشگاه استراسبورگ، فرانسه؛

ساخت ۴ تندیس از فردوسی و ۲ تندیس از خیام و مولوی هم‌زمان با اکسپوی جهانی شانگهای در چین – Oct.۲۰۱۰ و جشنواره جهانی زمستانی سارایوو – Feb.۲۰۱۱ و جشن جهانی نوروز در تاجیکستان – Mar.۲۰۱۱ و صدمین سالگرد استقلال فنلاند – ۲۰۱۷ و نصب آن‌ها در دانشگاه پکن (مهرماه ۱۳۸۹)، موزه شهر سارایوو، بوسنی و هرزگوین (بهمن ماه ۱۳۸۹)، موزه ملی تاجیکستان (فروردین ماه ۱۳۹۰) و دانشگاه هلسنیکی فلاند (فروردین ماه ۱۳۹۶)؛

همکاری در برپایی هفته هنر ایران در کره جنوبی – Oct.۲۰۱۲ – به میزبانی مرکز فرهنگی گنگ سئو، دانشگاه گاچان دانشکده باستان‌شناسی هانیانگ، منطقه سئونگ بوک شهر سئول، مرکز فرهنگی آرام نوری شهر ایل‌سان و دهکده جهانی ایته وون؛

همکاری با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ثبت جهانی پسوند_اینترنتی (pars.) به نام ایران – ۲۰۱۲ در (ICANN) سازمان جهانی مدیریت نام‌ها و ارقام شبکه اینترنت؛

برپایی نمایشگاه عکس «جواهری در شرق» و همکاری در برگزاری جشنواره فرهنگی کره جنوبی در ایران – ۲۰۱۳ در خانه هنرمندان ایران؛

برپایی آیین شب پارسی در خانه آسیای اسپانیا – ۲۰۱۴ – بارسلونا و مادرید؛

همکاری در برپایی هفته‌های فرهنگی ایران – ۲۰۱۵ در روسیه، دانمارک و الجزایر؛

همکاری در برگزاری همایش جهانی صلح، جوانان و ورزش زورخانه‌ای و مدیر کمیته فرهنگی مسابقه آسیایی ورزش زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی – تبریز، ایران – ۲۰۱۵

همکاری در هفته‌های فرهنگی ایران – ۲۰۱۷ در هند و فنلاند؛

همکاری در برگزاری هفته‌های فرهنگی کشورهای عضو اکو و تمدن پارسی (تاجیکستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و پاکستان) – از سال ۱۳۸۶ تا کنون؛

برگزاری سیزدهمین بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی به میزبانی کمیسیون ملی یونسکو در ایران، Apr.2018

همکاری در برگزاری جشن ثبت جهانی چوگان همراه با موسیقی و روایتگری در یونسکو به نام ایران – ۲۰۱۸

همکاری در ثبت جهانی شهرهای مشهد و شیراز به عنوان شهر یادگیرنده و خلاق ادبی در یونسکو – ۲۰۲۰

برگزاری همایش جهانی پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و حکیم عمر خیام به میزبانی رایزنی فرهنگی ایران در کشور بلاروس – ۲۰۲۰

برگزاری همایش جهانی شاهنامه فردوسی راز ماندگاری زبان فارسی به میزبانی خانه فرهنگ ایران در لاهور پاکستان با همکاری ۹ کشور آسیایی و اروپایی – ۲۰۲۱

درباره فعالیت‌های فرهنگی بنیاد فردوسی توضیح دهید؟

به گونه گزیده از همکاری‌های فرهنگی بنیاد فردوسی و موسسه فردوسی توسی می‌توان به ویژه ‌برنامه‌های زیر اشاره داشت:

راه‌اندازی نشر ملی بنیاد فردوسی و پایگاه خبری شاهنامه نیوز با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛

برگزاری ۳ دوره‌ آموزشی مجازی دانشگاهی هنرهای شاهنامه‌ای با گواهی‌نامه آموزش عالی آزاد دانشگاه پیام نور (ویژه کودکان و نوجوانان / جوانان و بزرگسالان) از سراسر ایران و جهان؛

برگزاری ۵ دوره‌ شاهنامه خوانی مجازی فرهنگ‌سرای ابن سینا از سراسر ایران و جهان؛

دبیر انجمن صنفی موسسات فرهنگی هنری و مراکز مهارت آموزی استان تهران و عضو شورای مرکزی شبکه سمن‌های میراثی استان تهران؛

راه‌اندازی کانون هنر نقالی و آیین‌های پهلوانی، کانون پاسداشت مفاخر ایران، کانون آفرینش‌های هنری کودکان و نوجوانان و کانون پاسداشت زبان فارسی در پایتخت ایران با مجوز رسمی از سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران؛

مشاور فرهنگی نخستین بازی‌های رایانه‌ای بر پایه داستان‌های شاهنامه عصر پهلوانان و رویین‌تنی تولید ایران؛

دبیری ۱۶ دوره بزرگداشت‌های سالانه حکیم ابوالقاسم فردوسی در سراسر ایران و جهان؛

دبیری ۶ دوره آیین پاسداشت زبان فارسی در سراسر ایران و جهان؛

دبیری جشنواره ملی حکمت فردوسی ویژه جوانان تا پیش‌کسوتان و جشنواره ملی آفرینش‌های هنری شاهنامه فردوسی ویژه کودکان و نوجوانان؛

دبیری سلسله همایش‌های مفاخر فرهنگی ایران در فرهنگستان هنر، خانه هنرمندان، موزه ملی ایران، موزه رضا عباسی، مجموعه‌های فرهنگی تاریخی سعدآباد، گلستان و نیاوران و دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تهران، دانشگاه سمنان و دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی، برج میلاد و مراکز فرهنگی و فرهنگ‌سراها در شهرهای تهران، مشهد، توس، کرمان، سمنان، زابل، سنندج، بم، عسلویه، کاشان، آران و بیدگل، ایلام، کرج، یزد، بوشهر، اردکان، آمل، اردبیل، تبریز، رامهرمز، اهواز، مسجد سلیمان، همدان، قشم، کیش، شیراز و اصفهان – ویژهٔ بزرگداشت مفاخر ایران به ویژه فردوسی، مولوی، سعدی و خواجه نصیر؛

دبیری دهه گرامی‌داشت هزاره شاهنامه فردوسی در ۱٢ استان ایران به میزبانی دانشگاه صنعتی شریف تهران، دانشگاه کردستان، دانشگاه همدان، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، دانشگاه گیلان، دانشگاه بیرجند، دانشگاه منابع طبیعی گرگان در گلستان، دانشگاه شیراز، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشگاه جامع علمی کاربردی اراک در استان مرکزی، مرکز آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد و مجتمع آموزشی دکتر شریعتی مشهد؛

دبیری نشست‌های تخصصی شاهنامه‌پژوهی ۱۶ دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ۱۲ نشست سرای اهل قلم خانه کتاب، ۸ نشست انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور و ۵ دوره نشست شاهنامه نگاری در فرهنگستان هنر؛

دبیری جایزه پژوهش حسین آقابزرگ ویژه برگزیدن برترین آثار شاهنامه‌ پژوهی و فردوسی ‌شناسی؛

راه‌اندازی باشگاه فردوسی در فرهنگ‌سرای اندیشه تهران؛

تدوین مجموعه مقاله‌های شاهنامه پژوهان برجسته با گردآوری یاسر موحدفرد با نام‌های «دفتر دوم فردوسی‌پژوهی» نشر خانه کتاب و «رازهای شاهنامه» نشر پازینه؛

نگارش کتاب پیشینه هنر موسیقی در تمدن ایرانی اسلامی نشر نگارستان اندیشه با پژوهش مهندس یاسر موحدفرد و ویرایش دکتر قدمعلی سرامی؛

نگارش و پژوهش کتاب ۳۶۵ روز با شاهنامه فردوسی ویژه جوانان و بزرگسالان و کتاب شاهنامک؛ داستان‌های کوتاه و گزیده شاهنامه با سرفصل‌های نوین همراه با خوشنویسی و تصویرگری کارگاهی – زیر چاپ نشر پارینه؛

همکاری در برپایی سومین جشنواره شاهنامه ‌خوانی عشایری و آیین‌‌های پهلوانی در فرهنگستان هنر و همکاری در تقدیر از مرشدان زورخانه در ۶ جشنواره مرشدان برتر ایران؛

برپایی آیین‌های نکوداشت هنرمندان موسیقی، هنرهای‌ نمایشی، نقالی و نگارگری قهوه‌خانه‌ای، پاسداشت ادیبان و شاعران هم‌روزگار و پشتیبانی از نمایشگاه‌‌های هنری در ایران و جهان؛

برپایی آیین‌های نکوداشت شاهنامه‌ پژوهان و فردوسی ‌شناسان ایران؛

بستن تفاهم‌نامه‌های همکاری‌های فرهنگی و اجرایی با خانه تئاتر، فدراسیون پهلوانی و زورخانه‌ای ایران، فدراسیون بین‌المللی کشتی باچوخه، برج میلاد تهران، شبکه تلویزیونی روسی زبان ایران تودی و موسسه ایران و اوراسیا؛

همکاری در برپایی ۶ دوره آیین روز ملی فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای در تالار وحدت، مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ گلستان و دانشگاه تهران و برپایی هفته هنر پهلوانی در خانه هنرمندان ایران؛

برترین سازمان مردم‌نهاد ایران در زمینه ترویج فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای تقدیر شده از سوی نهادهای فرهنگی ایران؛

راه اندازی ۱۰ نمایندگی استانی و سرای نقالی برپایه سند ثبت جهانی نقالی در یونسکو در شهرهای ایران؛

ساخت سردیس بیش از ٢۵۰ تن از مفاخر ایران با همکاری گروه هنری یادمان؛

برگزاری ٢ دوره جشنواره ملی ضرب و نقل ویژه نکوداشت مرشدان زورخانه و نقالان در شیراز و کاشان؛

برگزاری ۱۱ دوره جشنواره ملی ثبت‌های جهانی ایران در یونسکو (هنر نقالی، هزاره شاهنامه و آیین‌های پهلوانی)؛

برگزاری ۱۱ دوره جشنواره‌های هنری ویژه گرامی داشت هزاره شاهنامه فردوسی؛

دبیر هنری نخستین جشنواره کشوری فرهنگی هنری پژوهشی فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای دانشگاه جامع علمی کاربردی کشور به میزبانی اردبیل؛

همکاری در برگزاری هفته ملی و روز جهانی کودک به کوشش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان