آیین حکومت داری از دید فردوسی

به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس یادداشتی که یاسر موحد فرد، دبیر کل بنیاد فردوسی در اختیار این رسانه قرار داده است: هر ایرانی می‌تواند با زنده کردن آموزه‌های اخلاقی ایرانی و اسلامی که دروغ را مایه نگون‌بختی مردم جهان می‌داند، با دروغ مبارزه کند و با پشتوانه قرار دادن آئین شهریاری ۱۰ هزار ساله ایرانی که بر پایه دانش، فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی و با حضور همه اقوام، دسته‌ها و گروه‌های مردم از همه گرایش‌ها بنا شده، زمامداری نوینی در جهان بنیان گذارد که پیشتر در دانشنامه شاهنامه فردوسی بدان اشاره شده است. این دانشنامه تجربه‌های ارزشمند چند هزار ساله دارد.

بر پایه دانشنامه شاهنامه حکیم فردوسی که شناسنامه فرهنگ و تمدن ما ایرانیان است، آئین شهریاری شیوه‌ای برای اداره کشورهایی بوده که در چنبره جهان‌شاهی (امپراتوری) ایران بزرگ وجود داشته است؛ در این شیوه‌نامه زمامداری، همه شهروندان، زن و مرد از هر قوم و دسته و طبقه اجتماعی، سهمی برابر در اداره کشور داشته اند.

درواقع با بهره‌گیری از مشاوره بزرگان دسته‌های گوناگون برای همکاری همه طبقه‌های اجتماعی ایرانیان و جهانیان، می‌توان به هم‌اندیشی، همفکری و هم‌زیستی همراه با آشتی جهانی دست یافت؛ همه این دستاوردها در دانشنامه شاهنامه فردوسی گردآوری شده است که با روزآمد کردن می‌توان در دنیای کنونی از آن بهره برد.

شایان ذکر است که در آئین شهریاری شاهنامه فردوسی دسته‌های گوناگون ایرانیان می‌تواند شامل: پزشکان، مهندسان، بازرگانان، حقوق‌دانان، فرهنگیان، استادان، نویسندگان، هنرمندان، پژوهشگران، خبرنگاران، پهلوانان و ورزشکاران، دست‌ورزان و صنعتگران، برزگران و کشاورزان و دام پروران، کاتوزیان و روحانیان، نیساریان و نظامیان، باشند.

آئین شهریاری و فرهنگ پهلوانی، دو دستاورد ارجمند ایرانی برای حکمرانی محلی و فرمانروایی جهانی است. نظام‌کشورداری جهانی بر پایه آئین شهریاری هنوز هم در همه کشورها مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد؛ نظام محلی روستاها و شهرهای ایران از سوی پهلوانان به نمایندگی از همه مردم اداره می‌شد که هم اکنون پشتوانه تاریخی شوراهای شهر و روستا است.

در این گونه از فرمانروایی، پهلوانان پاسداری از همه قشرهای گوناگون مردم را بر عهده دارند و توده مردم در مدت زمان کوتاه با فراخوان پهلوانان، بسیچ شده و یاور شهرهای ایرانی می‌شوند که هم اکنون به بسیج مردمی در ایران و جهان شناخته می‌شود.

همچنین مجلسی که از نمایندگان مردم تشکیل شده نیز شهریاران شهرهای ایرانی را برمی‌گزیدند که هم اکنون شهرداران شهرها خوانده می‌شوند؛ به نظر می‌رسد که مجلس عوام در دنیا از همین گونه مجلس ایرانی الگوبرداری شده باشد که در کشور ایران کنونی در سده پیشین به مجلس شورای ملی یا مجلس شورای اسلامی مشهور شده است.

مجلس مهستان یا بزرگان که نمایندگان طبقه‌های اجتماعی گوناگون شامل کاتوزیان یا روحانیان، نیساریان یا نظامیان، دست‌ورزان یا صنعتگران، برزگران یا کشاورزان و دام پروران و هم‌چنین پزشکان، مهندسان، بازرگانان، هنرمندان و نویسندگان بودند نیز اداره کلان کشور، برگزیدن فرمانروایان یا شهریاران ایران بزرگ و نیز اداره دیگر کشورهای هم‌سو با ایران که از هند، چین، آسیای میانه، حجاز و خاورمیانه تا شرق و جنوب اروپا و شمال آفریقا را در بر می‌گرفته است بر عهده داشته‌اند. در دنیای کنونی به آن مجلس سنا یا در کشور کنونی ایران به مجمع تشخیص مصلحت مشهور شده است.

در آئین شهریاری ۵ روز نخست آغاز سال نو خورشیدی نوروز عمومی بوده که ویژه دادگستری همه مردم محسوب می‌شد. در این روزها میر نوروزی، وظیفه داوری و حل اختلاف مردمان با فرمانروایان را بر عهده می‌گرفته و پس از پایان دادگستری که به داد ستمدیدگان رسیدگی می‌شده، جشن سالانه نوروز در ایوان نوروز یا نوروز گاه برگزار می‌شده است. در ۵ روز دوم آغاز سال نو خورشیدی که نوروز خصوصی بوده، حل اختلاف مردم و فرمانروایان به گونه جدا با حضور بزرگان و خویشان با دید و بازدیدها انجام می‌شده و به شادباش این همه کار شایسته، آئین نوروز جشن گرفته می‌شده است.

همچنین در آئین شهریاری، هر ماه یک روز به دادگستری و دانش‌گستری بر پایه خردورزی و مهرورزی اختصاص داده می‌شده که پس از گسترش داد، دانش، خرد و هنر آن را جشن می‌گرفتند. بر این اساس در گاه شمار ایران باستان هر روز ماه‌های دوازده‌گانه، یک نام داشته و هنگامی که نام روز با نام ماه یکی می‌شد، آن روز جشن عمومی گرفته می‌شد. این روز در پردیس‌ها یا باغ‌های ایرانی پس از دادگستری، جشن‌های ماهانه ایرانی برپا می‌شده است.

فهرست جشن‌های دادگستری و دانش‌گستری ماهانه ایرانی:

روز هرمز؛ یکم ماه (روز نخست هفته نخست) + ماه فروردین = جشن نوروزگان

روز فروردین؛ نوزدهم ماه + ماه فروردین = جشن فروردین‌گان

روز بهمن؛ دوم ماه + ماه بهمن = جشن بهمن‌گان

روز اردی‌بهشت؛ سوم ماه + ماه اردی‌بهشت = جشن اردی‌بهشت‌گان

روز شهریور؛ چهارم ماه + ماه شهریور = جشن شهریورگان

روز اسپندارمذ؛ پنجم ماه + ماه اسپند (اسفند) = جشن اسپندارمذگان

روز خرداد؛ ششم ماه + ماه خرداد = جشن خردادگان

روز اَمرداد؛ هفتم ماه + ماه اَمرداد (که به اشتباه مرداد گفته می‌شود) = جشن اَمردادگان

روز دی به آذر؛ هشتم ماه (روز نخست هفته دوم) + ماه دی = جشن دی‌گان نخست

روز دی به مهر؛ پانزدهم ماه (روز نخست هفته سوم) + ماه دی = جشن دی‌گان دوم

روز دی به دین؛ بیست و سوم ماه (روز نخست هفته چهارم) + ماه دی = جشن دی‌گان سوم

روز آذر؛ نهم ماه + ماه آذر = جشن آذرگان

روز آبان؛ دهم ماه + ماه آبان = جشن آبان‌گان

روز تیر؛ سیزدهم ماه + ماه تیر = جشن تیرگان

روز مهر؛ شانزدهم ماه + ماه مهر = جشن مهرگان